بیماریهای قلبی عروقی یکی از مهمترین علل مرگ در کشور ایران است و بیش از یک سوم از کل مرگها (۳۹ درصد) را شامل می شود. بنابراین یک چالش جدی بهداشت و درمان کشور محسوب می شود. 

غالب مرگهای ناشی از این بیماریها در افراد زیر ۷۰ سال اتفاق می افتد و این بیماریها سهم قابل ملاحظه ای از بار بیماریها را به خود اختصاص می دهند. بیماریهای قلبی عروقی به سن یا جنس خاصی اختصاص ندارد و همه افراد در هر سن و جنسی ممکنست در معرض ابتلا به این بیماریها باشند. در حالی که این بیماریها به میزان قابل توجهی قابل پیشگیری هستند و با اجرای مداخلات موثر برای کاهش عوامل خطر آنها می توان مرگ زودرس ناشی از بیماریهای قلبی عروقی ، سکته مغزی و دیابت را کاهش داد. عوامل خطر شامل عوامل شناخته شده اجتماعی ، محیطی و رفتاری هستند که خطر یا احتمال ابتلا به یک بیماری یا آسیب را افزایش می دهند. 

عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی :

اکثر عوامل خطر اصلی در بیماریهای قلبی عروقی شناخته شده هستند و حذف یا کنترل آنها می تواند مانع از بروز بیش از ۸۰ درصد بیماریهای قلبی ، سکته مغزی و دیابت شود.  مهمترین عوامل خطر در بیماری قلبی عروقی عبارتند از : تغذیه نامناسب ، چاقی ، فعالیت بدنی ناکافی ، مصرف سیگار ، فشارخون بالا، اختلال در چربی های خون، سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی زودرس ، دیابت و سن بالا. در این میان فشارخون بالا یکی از مهمترین عوامل خطر مهم سکته های قلبی و مغزی                                                                                                                  است.

 

 

افراد در معرض خطر :

افراد در معرض خطر غیر قابل اصلاح :

1. افرادی که دارای سابقه خانوادگی هستند (بویژه وجود سابقه سکته قلبی در پدر یا برادر قبل از ۵۵ سالگی و یا مادر یا خواهر قبل از ۶۵ سالگی)

2. افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده (پدر ، مادر، خواهر و برادر) آنها بیماری فشارخون بالا دارند.

3. افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده آنها مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ است.

4. افرادی که حداقل یکی از اعضای درجه یک خانواده آنها اختلالات چربی خون دارند.

5. سالمندان ۶۰ سال و بالاتر

6. زنان بعد از یائسگی

افراد در معرض خطر قابل اصلاح :

1. افرادی که دخانیات مصرف می کنند.

2. افرادی که اضافه وزن و چاقی دارند.

3. افرادی که مبتلا به فشارخون بالا و دیابت هستند.

4. مردان با HDL کمتر از ۴۰ و زنان با HDL کمتر از ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر 

5. افرادی که LDL بالا دارند.

6. افرادی که تحت فشارهای روانی هستند.

7. افراد با فعالیت بدنی ناکافی و تغذیه نامناسب

 

راههای پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی :

برای پیشگیری و کنترل عوامل خطر و بیماریهای قلبی عروقی ( ارتقای سلامت جامعه) و کاهش بار بیماریها ، باید در راستای اصلاح شیوه های زندگی گام برداشت. روشهای کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی عبارتند از :

• کنترل منظم فشارخون 

• مصرف نکردن دخانیات ( سیگار ، قلیان ، پیپ و ... )

• حفظ کلسترول و قندخون در حد مطلوب

• کم کرد وزن در افراد دارای اضافه وزن و چاق

• فعالیت بدنی یا ورزش منظم

• معاینات پزشکی منظم 

• مصرف نکردن مشروبات الکلی 

در راستای پیشگیری و کنترل عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی ، مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر ، اقدام به اجرای طرح ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای قلبی عروقی (PEN ) با انجام غربالگری و ارزیابی و مدیریت خطر ده ساله بروز حوادث قلبی عروقی در افراد پرخطر نموده است.