بیماری دیابت ، شایعترین بیماری ناشی از اختلال های متابولیک و چهارمین علت مرگ و میر است. بیماری زایی این عارضه ، چه از نظر هزینه های درمان و چه بدلیل از کارافتادگی، بسیار بالا و یکی از عمده ترین مسایل بهداشتی – درمانی انسانها است که با گسترش شهرنشینی و تغییر شیوه زندگی بسوی بی تحرکی و تغذیه نامناسب ، اهمیت بیشتری خواهد یافت. این بیماری انواع مختلفی دارد، ولی بطور عمده به دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری تقسیم می شود. بیش از ۹۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و حدود ۱۰ درصد از دیابت نوع ۱ رنج می برند. بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بزرگسال و چاق هستند اما دیابت نوع ۱ بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده شده و باعث لاغری و ضعیف شدن بیماران می شود.

عامل بروز دیابت نوع ۱ کاهش یا عدم ترشح هورمونی بنام انسولین است. بطور معمول در دیابت نوع ۲ مقدار ترشح انسولین طبیعی است و یاحتی افزایش یافته ، اما سلولهای بدن حساسیت خود را به انسولین از دست داده اند که این وضعیت مقاومت به انسولین نامیده می شود.

علائم و نشانه های دیابت :

علائم و نشانه های دیابت نوع ۱ :

علائم دیابت نوع ۱ معمولا شدید و ناگهانی است. این علائم عبارتند از :

• تشنگی زیاد و نوشیدن آب بسیار (پرنوشی)

• گرسنگی (پرخوری)

• ادرار زیاد (پرادراری)

• خستگی زیاد

• کم شدن وزن بدن و لاغری

• تاری دید    

علائم و نشانه های دیابت نوع 2 :

شایعترین علامت دیابت نوع ۲ بی علامتی است و یا علائم موجود غیراختصاصی هستند. برخی از این علائم عبارتند از :

• احساس خستگی و بی حوصلگی

• گرسنگی

• تشنگی

• احساس سوزش در انگشتان دست و پا

• کاهش وزن

• ادرار شبانه

• اختلال در بینایی

• عفونتهای مکرر

• تاخیر در بهبود زخم ها و بریدگی ها

بعضی از علائم فوق ناشی از عوارض دیابت است و سالها پس از ابتلا به دیابت ظاهر می شوند. گاهی اوقات ، ابتدا عوارض دیابت مشاهده می شوند و بعد به ابتلای چند ساله به دیابت پی برده می شود. 

افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت : 

1. همه افراد بالای ۳۰ سال که دارای یکی از شرایط زیر باشند :

• اضافه وزن یا چاقی(نمایه توده بدنی مساوی یا بیشتر از ۲۵)

• فشارخون مساوی یا بیشتر از 90/140 میلیمتر جیوه

• سابقه خانوادگی دیابت در افراد خانواده درجه یک ( پدر،مادر،خواهر و برادر)

• دیس لیپیدمی 

۲. همه خانمهای در سن باروری که دارای یکی از شرایط زیر باشند:

• سابقه تولد نوزاد بالای ۴ کیلوگرم

• سابقه دوبار سقط بدون علت

• سابقه دیابت بارداری

۳.  همه خانمهای باردار

عوارض مزمن بیماری دیابت :

 

• عوارض رگهای بزرگ(ماکرواسکولار) : به صورت آترواسکلروز عروق کرونر قلب، بیماری عروق مغز و ابتلای رگهای محیطی دیده می شود.

• عوارض رگهای بسیار کوچک (میکروآنژیوپاتی) : شامل نفروپاتی و رتینوپاتی دیابتی که شایعترین و عمده ترین عوارض دیررس بیماری قند می باشند.

• عوارض مربوط به اعصاب : عوارض عصبی – عضلانی دیابت 

تشخیص بیماری دیابت : 

تشخیص دیابت نوع ۲ به سه طریق انجام می شود :

1. اندازه گیری قندخون ناشتا(FBS) : در صورتی که مقدار قندخون مساوی یا بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر باشد ، آزمایش یکبار دیگر انجام می شود و اگر در نوبت دوم نیز مساوی یا بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر باشد ابتلا به دیابت قطعی است.

2. آزمایش تحمل گلوکز ( OGTT) : اگر مقدار قندخون دو ساعت پس از مصرف ۷۵ گرم گلوکز ، مساوی یا بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد ابتلا به دیابت قطعی است و لازم نیست آزمایش دوباره تکرار شود.

3. اندازه گیری قندخون غیرناشتا (BS) : در صورتی که فرد آزمایش دهنده ناشتا نباشد و مقدار قندخون مساوی یا بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد و علائم کلاسیک دیابت (پرنوشی،پرادراری و پرخوری) وجود داشته باشد، شخص آزمایش دهنده مبتلا به دیابت است. آزمایش قند غیرناشتا معمولا برای تشخیص دیابت مورد استفاده قرار نمی گیرد

جهت دریافت مطالب مرتبط بر روی لینکهای زیر کلیک کنید 
برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت نوع دوم