ایدز

    
ايدز يك بيماري نو پديد محسوب مي شودكه سي سال از عمر آن نمي گذرد ولي در اين مدت كوتاه تمام كشورهاي جهان را آلوده كرده وجان صدها انسان  اعم از زن و مرد،كودك و نوجوان ، جوان و پير را از نژاد ها و قوميت هاي مختلف به كام مرگ فرستاده است. 
آري اين بيماري هيچ مرز جغرافيايي نمي شناسد و تمام كشورهاي جهان را آلوده و موجب ضرر وزيانهاي بسيار وسيع و گسترده اجتماعي و ااقتصادي و مهمتر از همه فاجعه عظيم انساني را به بار مي آورد.
در نتيجه تحقيقات انجام يافته ، دو علت جهل (بسياري از كشورهاي آفريقايي) و انكار (كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه) را عوامل عمده اين گسترش دانسته اند.
در اين ميان آحاد مختلف مردم اعم از نوجوانان ، جوانان ، دانش آموزان و .... مخصوصاً دانشجويان و دانشگاهيان به عنوان عصاره دانش و آگاهي و برايند شعور جامعه نقش كليدي در ايجاد و بهبود نگرش مثبت به امر پيشگيري HIV/AIDS داشته و ضروري است ضمن كسب اطلاعات كافي در تاين زمينه ، به محافظت از خود و جامعه شان همچون ساير اقداما ت تحول بر انگيز پيشتاز باشند.
نزدیک به سه دهه انتظار و تلاش برای یافتن راه درمان ایدز با پوچی تمام به پایان رسیده است . این ویروس اکنون به سومین کابوس بشر پس از جنگ و فقر تبدیل شده است و هر لحظه برای آن فرصتی است تا سایه ی هیولایی خود را بیشتر برجهان بگستراند ، گرفتاری بیش از 39 میلیون نفر به این بیماری تنها دلیل شوم بودن آن نیست بلکه این بلیه جدید بشری نفس میلیون ها نفر را بریده و از مرزهای جهانی عبور کرده است . دیگر هیچ کشوری در جهان از دست ایدز مصون نیست . ایدز در کمین همه ی انسان ها نشسته و تنها یک معضل بهداشتی نیست بلکه یک مساله ی سخت فرهنگی و اجتماعی می باشد که ذهن اکثر مردم جهان را به خود مشغول کرده است . 
 
در اين سلسله مطالب سعي شده است به صورت مجمل شما عزيزان را با ابعاد مختلف اين بيماري آشنا نموده و پذيراي حضور سبز و موثرتان در جنبش فراگير پيشگيري از ايدز باشيم . اميد كه فردايي بدون ايدز را براي نسلهاي آينده به ارمغان آوريم. انشاالله
 
 
                                                                                                             روبان قرمز چيست؟
 
 
اگر دقت كرده باشيد روي هردسته گل تقديمي از طرف دوستان  روبان خوشرنگي هم نصب شده است.
اهدا كننده گل و روبان با اين كار خود نشان مي دهد كه از دوست خود حمايت مي كند و از صميم قلب به وي محبت و عشق مي ورزد.
پس معناي كلي روبان: محبت ، حمايت و عشق است .
روبان قرمز به عنوان سمبل بيماري ايدز در نظر گرفته شده است و علت انتخاب رنگ قرمز براي روبان به دلايل زير است:
1_ قرمز به معني عشق و اميد و حمايت كه سمبل شور و عشق و مدارا با بيماران است.
2- قرمز به معني خون كه نمايانگر درد و رنج انسانها از مرگ بيماران مبتلا به ايدز است.
3- قرمز بعني علامت خطر ، نگراني و انكار است كه بي توجهي به آن باعث بوجود آمدن بزرگترين معضل جهاني شده است.
 
پس مفهوم روبان قرمز يعني :
 
 از افراد مبتلا به ايدز حمايت مي كنيم. 
                           
 افراد مبتلا به ايدز را همچنان دوست داريم.    
 
  براي پيشگيري از ايدز هم پيمان هستيم.                        
             ايدز چيست ؟ 
 ايدز (AIDS) مخفف Acquired Immune Deficiency Syndrome به معني سندرم نقص ايمني اكتسابي مي‌باشد.
وقتی سيستم ايمني آسيب ببيند، بدن انسان نه تنها در برابر ويروس HIV (كه در آغاز به آن صدمه زده) بلكه به نسبت به بقيه عفونتها هم آسيب پذير مي‌شود و ديگر قادر به كشتن ميکربها و ويروسهايي كه قبلاً برايش مشكلي ايجاد نمي‌كردند نيست و لذا با گذشت زمان، افراد آلوده به HIV بيشتر و بيشتر بيمار مي‌شوند و معمولاً سالها پس از آلودگي، به يكي از بيماريهاي خاص٬ شديداً مبتلا مي‌شوند و در اين زمان گفته مي‌شود كه آنها به ايدز مبتلا شده‌اند. بنابراين  زماني كه فرد آلوده به ويروس HIV براي اولين بار به يك بيماري جدي مبتلا شود و يا وقتي كه تعداد سلولهاي ايمني باقيمانده در بدن او از حد معيني كمتر شود، مبتلا به بيماری ايدز در نظر گرفته می شود. 
ايدز يك مرحله كاملاً جدي است كه بدن، دفاع بسيار كمي در برابر انواع عفونتها دارد. در واقع هر فرد آلوده به ويروس HIV ، الزاما مبتلا به ايدز نمی باشد اما در طول مدت آلودگی خود، می تواند ديگران را آلوده کند.
 
علائم بيماری چگونه ظاهر می شود؟
 
با کاهش قدرت سيستم دفاعی٬ به مرور زمان بدن آمادهٴ ابتلا به عفونتها و سرطانهايی می شود که به طور معمول در مردم عادی ديده نمی شوند ، اين بيماريها بصورت بيماريهاي ريوی ، اسهالهاي شديد و مزمن ،‌ تبهای طولانی ، کاهش وزن ،‌ اختلالات شخصيتی ،‌ بيماريهاي مغزی و پوستی خود را نشان مي دهند که درنهايت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.. 
 
علائم آلودگی به ویروس ایدز بسیار پیچیده است و دارای مراحل چندی است كه الزاماً همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمی شود.
این مراحل عبارتند از: ‪
مرحله عفونت اوليه HIV : (مرحله اول)
اين مرحله چند هفته طول مي‌كشد و معمولاً با يك حالت شبيه سرماخوردگي كه بلافاصله بعد از عفونت رخ مي‌هد همراه است (علائمی نظیر تب، گلودرد، بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات ، سر درد، ضعف و بی حالی، بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ، كاهش وزن، اسهال و گاهی دانه های جلدی و یا تظاهرات عصبی)
در حدود 20% موارد علائم به گونه‌اي است كه فرد به پزشك مراجعه مي‌كند ولي معمولاً تشخيص داده نمي‌شود و حتي آزمایش هم ممکن است مثبت نباشدطي اين مرحله مقدار زيادي ویروس ایدز در خون محيطي فرد وجود دارد و سيستم ايمني  بدن شروع به پاسخ در برابر ويروس مي‌كنند.
از هنگام ورود ویروس ایدز تا مثبت شدن نتیجه آزمایشگاهی كه نشانگر آلودگی فرد است حدود 2 تا 12 هفته و گاهی تا 6 ماه طول می كشد. 
درصد فراوانی علایم اصلی مرحله حاد آلودگی اولیه با HIV در جدول زیر آورده شده است:
  فراوانی نشانه
80% تب
51% دانه های پوستی (راش)
37% زخمهای دهان
54% درد مفاصل
44% التهاب گلو (فارنژیت)
54% بی اشتهایی
32% کاهش وزن بیشتر از 2.5 کیلوگرم
68% کسالت و بی حالی
49% دردهای عضلانی
46% تب و راش پوستی
 
  
مرحله بدون علامت باليني (مرحله دوم)
اين مرحله بطور متوسط 10 سال طول مي‌كشد و همانطور كه از نام اين مرحله پيدا است، خالي از هر علامتي است هرچند ممكن است غدد متورم لنفاوي هم وجود داشته باشند (لنفادنوپاتي). سطح HIV در خون محيطي به سطح بسيار پائيني كاهش مي‌يابد ولي بیماری همچنان مسري است و آنتي بادي HIV در خون قابل ارزيابي است.
تحقيقات اخير نشان داده است كه HIV طي اين مرحله غير فعال نيست و در غدد لنفاوي بسيار فعال است. 
تست آزمايشگاهي جديدي وجود دارد كه مقدار ناچيز HIV كه از غدد لنفاوي آزاد مي‌شود را اندازه مي‌گيرد این تست را تست بارگيري ويروس (viral load test) مي‌گويند که نقش بسيار مهمي در درمان آلودگی با HIV دارد.
 
 
  
 
مرحله علامتدار عفونت HIV (مرحله سوم)
با گذشت زمان، سيستم ايمني توان خود را از دست مي‌هد كه به 3 دليل عمده زير است.
1 – بافتها و غدد لنفاوي بدليل سالها فعاليت، آسيب مي‌بينند  
2 –  و HIV جهش پيدا مي‌كند و آلوده كنندگي‌اش تشديد مي‌شود بعبارت ديگر براي تخريب سلولهاي ایمنی قويتر و متنوعتر ميشود 
3 – بدن توانايي جايگزيني سلولهاي  ایمنی از دست رفته را ندارد.
با ايجاد نقص در سيستم ايمني، علائم بوجود مي‌آيند که در آغاز بسياري از علائم خفيف هستند. ولي با تحليل سيستم ايمني، علائم تشديد مي‌شوند.
    
راههاي مختلفي كه فرد مي‌تواند به HIV مبتلا گردد عبارتند از:
1 -  رابطه جنسي بدون محافظت با فرد آلوده
2 – تماس با خون فرد آلوده  
3- سرايت از مادر حامله آلوده به جنين در داخل رحم و يا از شیرمادر آلوده به كودك
4 – استفاده از محصولات خوني آلوده
5 – داروهاي تزريقي
 
 
1 -  رابطه جنسي بدون محافظت با فرد آلوده
رابطه جنسي بدون كاندوم خطرناك است چراکه ويروسي كه در ترشحات جنسي فرد آلوده وجود دارد مي‌تواند بطور مستقيم به بدن شريك جنسي‌اش منتقل گردد. 
اگر زن یا مرد آلوده به ویروس باشد می تواند از طریق آمیزش جنسی حفاظت نشده آن را به طرف مقابل انتقال دهد . ویروس از مرد به زن یا بالعكس سرایت  می كند و سن و جنس و نژاد تاثیری در انتقال ندارد . باید به خاطر داشت كه هرگونه فعالیت كه امكان تماس مایعات بدن یک شخص را با دهان مقعد ، مهبل ، جریان خون ، بریدگی یا زخمهای یک شخص دیگر وجود آورد در حال حاضر خطرناک محسوب میشود .
 
 
 
 خطر آلودگی در صورت ابتلا فرد به بیماری مقاربتی افزایش مییابد.
 داشتن روابط جنسی با افراد مختلف نیز خطر ابتلا را بسیار بالا می برد .
باید دانست كه در تماس جنسی مقعدی احتمال ابتلا به بیماری ، بسیار بیشتر از تماس جنسی مهبلی است. 
احتمال ابتلا در یک بار تماس جنسی 1/0 درصد می باشد ، اما احتمال آلوده شدن زن از مرد آلوده به ویروس ،‌ هشت برابر بیشتر از احتمال آلوده شدن مرد از زن آلوده می باشد. 
 
حتی یک بار مقاربت جنسی حفاظت نشده با فرد آلوده به ویروس می تواند منجر به آلودگی شما شود.
 
2 – تماس با خون فرد آلوده
اگر خون به ميزان كافي از فرد آلوده به بدن فرد غير آلوده وارد شود مي‌تواند ويروس را به او منتقل كند.
  
3- سرايت از مادر حامله آلوده به جنين در داخل رحم و يا از شیرمادر آلوده به كودك
ويروس HIV از مادر آلوده به كودك ممكن است در دوران حاملگی، هنگام وضع حمل يا كمی بعد از زايمان انتقال يابد. 
HIV مي‌تواند در شير پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهاي خاص٬ شانس اين انتقال بسيار كاهش مي‌يابد هر چند در بسياري از كشورهاي در حال پيشرفت و فقير، چنين داروهايي در دسترس نيست.
ویروس ایدز می تواند قبل از زایمان، هنگام زایمان و پس از زایمان از مادر آلوده به نوزاد انتقال یابد، كه راه جلوگیری از انتقال آن، استفاده از داروها، زایمان به طریقه سزارین و عدم شیردهی مادر آلوده به ویروس می باشد.
 
 
 
4 – استفاده از محصولات خوني آلوده
در گذشته بسياري از افراد از طريق انتقال خون و فرآورده‌هاي خوني آلوده٬ به HIV مبتلا مي‌شدند در حال حاضر در اكثر نقاط جهان خونهاي اهدايي، آزمايش مي‌شوند و خطري در اين زمينه وجود ندارد.
 
5 – داروهاي تزريقي
افرادي كه بصورت غير قانوني داروي تزريقي استفاده مي‌كنند نيز نسبت به عفونت HIV آسيب پذير هستند  (مثل معتادان تزريقي، كه بصورت مخفيانه و غير قانوني عمل كرده و معمولاً سرنگي براي تزريق در دسترس ندارند و از سرنگ مشترك استفاده مي‌كنند.)
  
 
 
راه هایی كه ویروس ایدز از طریق آنها منتقل نمی شود:
ویروس اچ. آی. وی. از بسیاری از مایعات بدن نظیر خون، ترشحات جنسی مردانه و زنانه، بزاق، ادرار، اشك، عرق و شیر مادر جدا شده است. اما ثبت شده كه فقط در صورت تماس با خون، ترشحات جنسی و شیر مادر بیماری انتقال می یابد. بنابراین از طرق تماس های عادی مثل كاركردن با یكدیگر، زندگی دسته جمعی، هم صحبت شدن و معاشرت اجتماعی در محیط های عمومی و مكان های پر تراكم مثل محیط كار، منزل یا تماس روزمره با افراد آلوده، هم سفره بودن، هم كلاسی بودن و نشستن در كنار یكدیگر یا همكار بودن و از راه روابط عادی اجتماعی مثل سوار شدن در اتوبوس یا تاكسی سرایت نمی كند. همچنین انتقال از راه های زیر نیز ممكن نیست و نیازی به جداسازی و قرنطینه فرد آلوده یا بیمار از افراد سالم و خانواده او وجود ندارد: 
• خوردن و آشامیدن یا استفاده از كارد و چنگان و لیوان و سایر وسایل و ظروف غذا خوری متعلق به فرد آلوده یا رستوران های عمومی و غذا خوردن با یكدیگر. 
• پوشیدن لباسهای آلوده یا لمس وسایلی كه آنها لمس كرده اند. 
• استفاده از سرویس های بهداشتی مشترک (حمام، دستشویی). 
• تماس با اشک یا بزاق. 
• از راه هوا (سرفه، عطسه) 
• استفاده از تلفن های عمومی. 
• شناكردن در استخر و رودخانه با افراد آلوده به ویروس. 
• نیش حشرات یا گازگرفتگی و تماس با ترشحات حیوانات. 
• در آغوش گرفتن و بازی كردن با نوزاد یا كودک آلوده به ویروس. 
• مراقبت از شخص مبتلا با رعایت اصول بهداشتی. 
• انجام كمک های اولیه با رعایت صحیح اصول ایمنی.
 
 
 
رفتارهاي حنسي پرخطر عبارتند از : 
• داشتن شركاي جنسي متعدد
• تماس‌هاي جنسي نامعمول
• مصرف الكل، مواد مخدر و يا روانگردان قبل از برقراري تماس جنسي
• تماس جنسي محافظت نشده ( عدم استفاده از كاندوم)
بنابراين براي پيشگيري از HIV و ايدز در جامعه بايد رفتارهاي جنسي سالم را به افراد به ويژه نوجوانان و جوانان آموزش داد.
 
رابطه جنسي ايمن (safe sex) يعني چه ؟
رابطه جنسي ايمن اشاره به فعاليت جنسي دارد كه سبب انتقال خون يا ترشحات جنسي از يك شريك جنسي به طرف مقابل  نشود. اگر 2 نفر رابطه جنسي ايمن داشته باشند حتي اگر يكي از آنها آلوده باشد، احتمال اينكه فرد ديگر مبتلا شود وجود ندارد از نمونه‌هاي رابطه جنسي ايمن مثلاً :
1- نداشتن رابطه جنسي كه اصطلاحاً پرهيز جنسي (abstinence) ناميده مي‌شود 
2- پرهيز جنسي تا زمان ازدواج  و پايبند باقی ماندن نسبت به همسر٬ پس از ازدواج . (كه البته اين روش خوبي براي اجتناب از آلودگي با HIV است به شرطی که همسر آنها هم وفادرا باشند و آنها را آلوده نكند.)
رابطه جنسي ايمن‌تر  (safer sex) يعني چه ؟
• رابطه جنسي ايمن‌تر به فعاليتهاي جنسي اطلاق مي‌شود كه ريسك كمي از عفونت با HIV دارند.
• رابطه جنسي ايمن‌تر اغلب به معناي استفاده از كاندوم حين رابطه جنسي است.
• وقتي كاندوم بطور صحيح استفاده شود بعنوان سد فيزيكي عمل مي‌كند و از انتقال ترشحات آلوده به جريان خون فرد ديگر جلوگيري مي‌‌كند.
 
 
نكات مهم در تماسهاي شغلي :
1- انتقال HIV از راه پوست سالم در هيچ مكان يا شرايطي به اثبات نرسيده است .
2- هيچگونه خطر انتقال HIV از راه تماس نزديك با بيماران، مواجهه با قطرات پخش شده در هوا و حتي تماس با سطوح محيطي مشاهده نگرديده است .
3- تقريبا تمام موارد قطعي انتقال HIV مربوط به خون يا ديگر مايعات آلوده به خون بوده و تنها دو مورد انتقال غير اين راه بوده است (يك مورد در اثر مايع جنب خوني وديگري دراثر كشت غليظ شده HIV)
4- تاكنون هيچ مورد انتقال شغلي از راه ترشحات مهبل، مني و شير گزارش نشده است، باوجود اين مسئله ، بايستي درتمام تماسها اصول احتياطات استاندارد را رعايت نمود.
5- تاكنون هيچ مورد انتقال ویروس هپاتیت ب و ویروس ایدز از راه تنفس دهان به دهان گزارش نشده است 
6-رعايت احتياطات استاندارد در موارد جراحي تا 93% از تماس باخون پيشگيري مي نمايد.
تماسهاي شغلي كه مي تواند موجب انتقال HIV شود عبارتند از :
1-آسيبهاي مربوط به تماس جلدي مثل فرورفتن سوزن يا بريدگي توسط سوزن يا اشياء تيز ديگر 
2-آلودگي غشاء هاي مخاطي
3-آلودگي پوست غير سالم يا اسيب ديده از طريق خراشيدگي يا درماتيت ها (البته در پوست منافذ غير قابل تشخيص وجود دارد كه گاهي HIV از اين منافذ مي تواند وارد شود) 
منابع HIV شامل خون ،مايعات خوني بافت ها و ديگر مايعات بدن نظير مني ، ترشحات واژينال، مايع مغزي-نخاعي٬ مايع سينوويال، پريتونئال پريكارديال و مايع آمنيوتيك كه همه اينها مي توانند موجب انتقال عفونت HIV به ديگران شوند. در خصوص بزاق به طور كلي تماس با بزاق يك فرد آلوده به HIV در صورتي كه خون قابل روئيت در آن وجود نداشته باشد بعنوان يك عامل خطر آفرين براي انتقال HIV مطرح نمي شود تماس با اشك، عرق ادرار و مدفوع غير خوني شخص آلوده نمي تواند به عنوان عامل خطر آفرين انتقال HIV محسوب گردند.
HIV از طريق شير انسان آلوده مي تواند به نوزاد يا كودك منتقل شود. اما تماس با شير انسان بعنوان يك تماس شغلي براي انتقال HIV درنظر گرفته نمي شود مطالعات نشان داده است كه متوسط خطر انتقال HIV توسط سوزن و يا ديگر آسيبهاي جلدي توسط اشياء تيز آلوده به HIV حدود 0.32% است .
(يك عفونت بعد از 2885 تماس از طريق غشاي مخاطي يا پوست آسيب ديده )
خطر انتقال بيمارستاني HIV از بيماران آلوده به ساير بيماران :
سوزن هاي آلوده به HIV و استفاده مجدد از آنها در 41 كودك بستري دربيمارستهاي شوروي سابق ، موجب آلودگي آنها گرديده است.
حداقل 9 مورد انتقال HIV از بخشهاي همودياليز از كلمبيا گزارش گرديده است كه به علت استريليزاسيون ناكافي وسايل وسوزنهاي آلوده بوده است وموارد مشابهي از كشورهاي آرژانتين گزارش شده است .
در ضمن انجام تست HIV قبل از عمل جراحي نمي تواند موجب ممانعت از ابتلاي شغلي HIV گردد وتوصيه به انجام آن نمي شود.
اساس پيشگيري اوليه پرسنل پزشكي دررابطه با HIV اين است كه خون تمام افراد مي بايست آلوده فرض شود مگر خلاف آن ثابت شود (رعايت احتياطات استاندارد)
 
پرسنل پزشكي درصورت فرو رفتن سوزن مشكوك يا آلوده به HIV به دست و …بايد در اسرع وقت به مراكز بهداشتی درمانی  شهرستان مراجعه كنند
 
 راه ‌های پيشگيری از سرايت HIV چيست؟ 
1- پيشگيري از عفونت‌هاي فرصت طلب در افراد آلوده به HIV
2- پيشگيري از عفونت HIV در گروه‌هاي در معرض خطر
3- پيشگيري از عفونت HIV در جمعيت عمومي
 
 
1- با توجه به اينكه مهمترين پيامد آلودگي به HIV، بروز عفونت‌هاي فرصت طلب مي‌باشد، لذا بايد تا حد امكان از ايجاد اين عفونت‌ها در افراد HIV مثبت جلوگيري كرد. براي اين هدف دو كار مي‌توان انجام داد :
 
الف- پيشگيري دارويي : در مورد بعضي از عفونت‌هاي فرصت طلب مثل سل، مي‌توان با تجويز داروهايي از بروز آنها در افراد HIV مثبت و مبتلا به ايدز جلوگيري كرد.
ب- واكسيناسيون: با واكسيناسيون افراد HIV مثبت مي‌توان از بروز عفونت‌هايي مثل ذات الريه، ديفتري و كزاز، آنفولانزا و... پيشگيري نمود.
 
2- بعضي از افراد و گروه‌ها مثل معتادين تزريقي، كاركنان بهداشتي درماني، نوزادان متولد شده از مادران HIV مثبت، مبتلايان به عفونت‌هاي آميزشي و افراد با رفتارهاي جنسي پرخطر در معرض خطر بالاي آلودگي به HIV قرار دارند. لذا بايد توجه بيشتري به اين افراد مبذول داشت.
 
الف- زنان HIV مثبت بايد تا حد امكان از باردار شدن خود جلوگيري كنند. لذا توصيه مي‌شود كه در اين افراد از دو روش پيشگيري از بارداري به طور همزمان (Double method) استفاده گردد تا احتمال بارداري به حداقل برسد.
با اين حال اگر خانم HIV مثبت باردار شود با تجويز داروهاي ضد ويروسي در زمان بارداري سعي مي‌شود از انتقال HIV به جنين وي جلوگيري شود. البته تجويز اين داروها در زمان حاملگي همراه با خطراتي مي‌باشد، ضمن آنكه اين داروها بسيار گران و كمياب مي‌باشند. همچنين در نوزدان متولد شده از مادران HIV مثبت مي‌توان از داروهاي ضد ويروسي استفاده كرد.
 
ب- كاركنان بهداشتي درماني يكي از گروهاي در معرض خطر آلودگي به HIV مي باشند. لذا دستورالعمل‌هايي تحت عنوان ”احتياطات استاندارد“ تدوين شده است كه تمامي كاركنان بهداشتي درماني بايد آنها را به كار ببندند تا خطر انتقال HIV در آنها به حداقل برسد.
 
ج- يكي ديگر از گروه‌هاي پرخطر، معتادين تزريقي مي‌باشند كه بدليل استفاده مشترك از سرنگ و سوزن و رفتارهاي پرخطر ديگر، منبع مهم آلودگي به HIV در كشور به شمار مي‌روند. اقدامات پيشگيرانه در اين گروه شامل تشويق و ترغيب معتادين به ترك، تغيير اعتياد تزريقي به روش‌هاي كم خطرتر و در نهايت توزيع سرنگ و سوزن و كاندوم رايگان در بين آنها مي‌باشد. از اين اقدامات بعنوان راهكارهای ”كاهش آسيب“ ياد مي‌شود.
 
د- ابتلا به عفونت‌هاي آميزشي مثل سوزاك، سيفيلس و... خطر انتقال HIV را به دنبال دارد. از طرف ديگر درمان عفونت‌هاي آميزشي خطر احتمال آلودگي به HIV را كم مي‌كند. لذا تشخيص و درمان كامل عفونتهاي آميزشي در مبتلايان به آنها يكي از مهمترين اقدامات پيشگيري از ايدز به شمار مي‌رود.
هـ- افرادي كه رفتارهاي پرخطر به ويژه رفتارهاي پرخطر جنسي دارند لازم است كه تحت مشاوره قرار گيرند تا از خطرات آلودگي به HIV آگاه شوند و در صورت لزوم آزمايشات تشخيصي به طور داوطلبانه از آنها به عمل آيد. مشاوره و آازمايشات داوطلبانه در مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري در سراسر كشور به طور رايگان انجام مي‌شود.
 
  
3- پيشگيري از عفونت HIV در جمعيت عمومي شامل:
 الف) آموزش همگاني در مورد HIV و ايدز و رفتارهاي پرخطر مرتبط با آن 
ب) تأمين سلامت خون و فرآورده‌هاي خوني مي‌شود.
  
مهمترين موضوع در آموزش رفتارهاي پرخطر، آموزش رفتارهاي جنسي سالم مي‌باشد.
ابتدا بايد ببينيم رفتار جنسي ناسالم و پرخطر چيست؟ رفتار جنسي ناسالم (UnsafeSex) هر گونه تماس جنسي را مي‌گويند كه در آن فرد از سلامت خود يا شريك جنسي خود ‌آگاه نباشد. مشكل از اين جا ناشي مي‌شود كه آگاهي از سلامت خود يا ديگران به راحتي امكانپذير نيست. بعنوان مثال؛ در حدود 90 درصد افراد HIV مثبت از آلوده بودن خودشان اطلاعي ندارند. از طرف ديگر؛ منفي بودن آزمايشات تشخيصي در ابتدای آلودگي با HIV نمي‌تواند دليل سالم بودن فرد باشد زيرا نتيجه اين آزمايشات در اوايل دوره آلودگي معمولاً منفي مي‌باشد. پس چاره چيست؟
براي آگاهي از سلامت افراد بايد به رفتارهاي آنها توجه كرد. اگر فردي از رفتارهاي پرخطر آگاهي داشته باشد بهتر مي‌تواند در خصوص سلامت خود يا شريك جنسي خود قضاوت كند. داشتن رفتارهاي پرخطر احتمال آلودگي به HIV و ساير عفونت‌هاي‌آميزشي را بيشتر مي‌كند.
              
الفبای پيشگيری از ایدز
1- پرهيز براي جوانان شامل به تاخير انداختن تماسهاي جنسي تا زمان ازدواج 
در آيه 33 سوره مباركه نور مي‌خوانيم :
                                      «وليستعفف الذين لايجدون نكاحاً حتي يغنيهم الله من فضله»
                   ”و كساني كه امكان ازدواج را نمي‌يابند بايد عفاف پيشه كنند تا خداوند از فضل خود آنها را بي‌نياز سازد.“
2- انجام تست HIV و پايبندي به زندگي زناشويي وداشتن  رابطه جنسي تنها با همسر خود  
3- استفاده صحيح و مداوم از كاندوم براي كساني كه رفتارهاي پرخطر  دارند.
                   
 
 
افراد با رفتار پر خطر شامل : 
 
A - تن فروشان (روسپي ها) 
b- رفتار هاي جنسي در زوجهايي كه در يكي از آنها آلودگی به HIV ثابت شده است. 
c- سوء استفاده از مواد (شامل: الکل و مواد مخدر و ...) 
 
 
در يک دنيای ايده آل، برای پيشگيری از ايدز، تنها نياز است که الفبای پيشگيری در نظر گرفته شود. 
  
 ABC (Abstinence, Be faithful, Use Condom)  
(خودداری از رابطه جنسی، وفاداری طرفين و استفاده از کاندوم)
  
اين الفبا تأکيد دارد که از رابطه جنسی تا قبل از ازدواج خودداری کنيد، به شريک جنسی متعهد خود وفادار باشيد، همچنين به عنوان روش جايگزين برای کسانی که دو مورد اول را نتوانستند اجرا کنند می‌بايست در هنگام رابطه جنسی با هر شريک جنسی از کاندوم استفاده نمايند. اين مراحل سه گانه به نظر ساده می‌آيند.
  
اين تصور غلط وجود دارد که کليه افراد به طور يکسانی قادرند در مورد کليه مقوله‌های زندگی و بهداشت باروری و جنسی خود تصميم‌های درستی بگيرند.
در حالی که دشواری رعايت  ABC کاملاً‌ مشهود است، به طرق مختلف پيشگيری نيز تحت تأثير انگی قرار می‌گيرد. به عنوان مثال، افرادی که آلوده نيستند منکر احتمال ابتلا خود شده و احتمالاً مراقبت و پيشگيری لازم را نمی‌کنند، حتی در مواقعی که احتمال آسيب پذيری بسيار لازم است. به نظر می‌رسد انگ با توانايی اشخاص و زوجين در زمينه استفده از کاندوم و همچنين استفاده مرتب و مداوم از آن مرتبط می‌باشد. تنها بيان خود کاندوم در برنامه‌های بهداشتی نيز انگی را در ارتباط با اچ‌.آی.وی به وجود می‌آورد. به اين صورت که صرف توصيه استفاده از کاندوم در هر تماس و رابطه جنسی امکان دارد به اين صورت تفسير شود که فرد پيمان شکنی کرده يا به وفاداری شريک جنسی خود مشکوک است. همچنين احساس شرمندگی برای شکست در پيشگيری از عفونت و يا بروز عفونت را به عنوان خطای فردی انگاشتن تنها مانع يافتن مراقبتها و درمان مورد نياز خواهد شد و در اين راه، همه گيری زمينه مناسبی برای انتشار در ميان جوامعی که به طور بحرانی نياز به کمک دارند، خواهد يافت.
    
 
پرسشهاي مهم پيرامون ايدز
آلودگي به ويروس ايدز و بيماري ايدز چيست؟
بيماري ايدز مرحله نهايي آلودگي به ويروس ايدز است و ممكن است بين 10تا 17سال پس از آلودگي با ويروس ايدز اتفاق افتد. افراد آلوده به ويروس ايدز سالها بدون داشتن علامت زندگي مي كنند و آلودگي را منتقل مي نمايند. بيماران حدود 3 ـ 5/2 سال پس از تشخيص بيماري ايدز مي ميرند.
چگونه انسان به ويروس ايدز آلوده مي شود؟
ويروس ايدز از طريق مني، ترشحات مهبلي در زنان، تماس جنسي بدون استفاده بوسيله كاندوم، خون و فرآورده – هاي خوني آلوده، تزريق سوزن آلوده اشتراكي و مادر آلوده، به نوزادش قبل از تولد، هنگام تولد و بلافاصله بعد از زايمان انتقال مي يابد. 
آيا تماسهاي عادي و معمولي باعث انتقال آلودگي مي شود؟
خير. ويروس ايدز از طريق تماسهاي معمولي و عادي مانند دست دادن، بغل گرفتن، بوسيدن صورت، غذا خوردن از يك ظرف مشترك، مسافرت در يك اتوبوس، استفاده از استخر شناي عمومي و توالت عمومي منتقل نمي گردد.
آيا ويروس ايدز از راههاي تنفسي، گوارشي و يا از طريق تماسهاي معمولي خانوادگي و يا در محيط كار، مدرسه و اردوگاههاي جمعي كاري و يا تفريحي منتقل مي شود؟
خير.
چگونه مي شود از آلودگي به ويروس ايدز از طريق تماس جنسي جلوگيري نمود؟
پرهيز از انحراف جنسي، پاي بندي به اصول زندگي زناشويي، داشتن يك شريك جنسي (همسر) و استفاده از كاندوم از انتقال عفونت جلوگيري مي كنند.
آيا ابتلا به بيماري آميزشي مانند سوزاك و سيفليس، آلودگي به ويروس ايدز را تسهيل مي كند؟ 
بله. تمام بيماريهاي مقاربتي سبب افزايش خطر آلودگي به ويروس ايدز مي شوند.
آيا آلودگي به ويروس ايدز از طريق شير مادر آلوده امكان دارد؟
بله. ويروس ايدز در شير مادر وجود دارد و مي تواند از اين طريق كودك را آلوده نمايد.
آيا آلودگي از طريق خون و فرآورده هاي خوني امكان پذير است؟
بله. ويروس ايدز از راه خون و فرآورده هاي خوني آلوده منتقل مي شود. چون امروزه نمونه هاي خون اهدايي مورد آزمايش قرار مي گيرند و خونهاي آلوده دور ريخته مي شوند، خطر سرايت از اين راه بين 3تا 5درصد است.
آيا تزريق موجب انتقال ويروس ايدز مي شود؟
بله. اگر سرنگ و سوزن آلوده باشند، استفاده اشتراكي از سرنگ و سرسوزنهاي آلوده در معتادان تزريقي يكي از راههاي انتقال آلودگي است. بايد به طور مطلق از تزريقات غير ضروري خودداري كرد و از سرنگ و سوزني كه مطمئن هستيم ضدعفوني شده است، يا يكبار مصرف استفاده كرد.
آيا خالكوبي و سوراخ كردن گوش موجب انتقال آلودگي مي شود؟
بله. خالكوبي و سوراخ نمودن گوش بوسيله سوزن و وسايل آلوده، سبب انتقال بيماري ايدز مي گردد.
آيا تاكنون واكسني عليه بيماري ايدز ساخته شده است؟
متاسفانه خير، ولي تحقيقات براي ساختن واكسن ادامه دارد.  در يك مورد  كه خبر آن نيز در بخش واكسيناسيون همين سايت   درج  شده به نتايج قابل ملاحطه اي دست ياقته اند 
آيا آلودگي و بيماري ايدز درمان دارد؟
متاسفانه درمان موثري ندارد. استفاده از داروهاي موجود فقط كمي طول عمر را زياد مي كند و مرگ را به تعويق مي اندازد. اين داروها فوق العاده گران بوده، عوارضي سخت و جدي دارند.
ويروس ايدز از كجا آمده است؟
مشخص نيست. از هر كجا كه آمده باشد فرقي نمي كند. مهم اين است كه بايد سعي شود آلودگي رخ ندهد. ويروس در همه كشورها وجود دارد.
ويروس ايدز اولين بار در كدام كشور پيدا شد؟
اولين بار در سال 1981 ميلادي در بين هم جنس بازان در آمريكا پيدا شد. شواهدي وجود دارد كه قبل از اين تاريخ هم، بيماري ايدز در چند منطقه جهان وجود داشته است.
آيا خطر آلودگي و ابتلا در زن و مرد مساوي است؟
زنان در معرض خطر بيشتري قرار دارند.
آيا كودكان هم ايدز مي گيرند؟
بله، در كودكان آلوده زودتر از بالغين علائم بيماري ايدز ايجاد مي شود و مرگ و مير آنها نيز زياد است.
آيا كار كردن با كسي كه آلوده به ويروس ايدز است اشكال دارد؟ 
خير، همكاران آلوده خطري براي ديگران در محيط كار ندارند.
چرا در محيط كار، بيماران از همكاران آلوده به ما منتقل نمي شود؟
زيرا آلودگي از طريق خون و ترشحات جنسي اتفاق مي افتد و در محيط كار تماسي با خون و ترشحات جنسي وجود ندارد.
آيا تماس نزديك و دائم روزانه در محيط كار با همكاران آلوده، سبب انتقال آلودگي مي گردد؟
خير، خطري ندارد. استفاده از تلفن مشترك و كاركردن در كنار هم در محيط كار و حتي استفاده از يك ليوان و فنجان سبب انتقال آلودگي نمي شود.
آيا افراد آلوده اجازه كار ندارند؟
بله، تا زماني كه قدرت كار دارند و علامتي نشان نداده اند، مي توانند مانند سايرين كار كنند. آلودگي به ويروس ايدز مانعي براي كاركردن نيست. اگر هم علامتي نشان دادند بايد زير نظر پزشك قرار گيرند و در كنار ديگران بكار مشغول باشند.
آيا مسافران بطور اتفاقي در يك كشور خارجي آلوده مي شوند؟
خير، آلودگي از راه تماس جنسي با فرد آلوده اتفاق مي افتد. دست دادن، سرفه، عطسه، بودن در اتوبوس، مترو و استفاده از تلفن عمومي سبب آلودگي نمي شود.
آيا ويروس ايدز از طريق اقدامات پزشكي، دندانپزشكي، و آزمايشگاهي منتقل مي شود؟
بله، اگر پزشك و يا دندانپزشك آلوده باشند و رعايت احتياط را نكنند و يا اگر وسايل درماني آنها آلوده شده باشند و بدون رعايت ضدعفوني مورد استفاده قرار گيرند، آلودگي انتقال مي يابد.