- نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A يكي از انواع ويروس آنفلوانزاي فصلي است كه از اواخر آوريل 2009 (نيمه اول ارديبهشت 1388 ) براي اولين بار در مكزيك شروع شده و از آنجا به آمريكا و كانادا سرايت نموده است و پس از آن به اغلب كشورهاي دنيا )بيش از 140 كشور) انتشار يافته و به صورت پاندمي (جهانگيري) درآمده است.
- نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A كه به علت تشابه ژن‌هاي ويروس ان با ويروسي كه در خوك ايجاد آنفلوانزا مي‌نمايد به غلط به آنفلوانزاي خوكي معروف بوده است از نظر دوره نهفتگي راههاي سرايت، علائم باليني و راههاي پيشگيري و درمان تا حد زيادي شبيه به آنفلوانزاي فصلي است.
- مهمترين عارضه نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A ذات‌الريه و اشكال در تنفس است.
- ويروس آنفلوانزاي (H1N1)A عمدتاً از طريق ريز قطره‌هاي دستگاه تنفس به وسيله سرفه و عطسه به طور مستقيم از فردي به فرد ديگر سرايت مي‌كند. بعضاً ممكن است انتقال ويروس به طور غيرمستقيم از طريق دست زدن به اشياء آلوده (از قبيل دستمال، دستگيره درب، ميزتحرير، ميز غذاخوري و آنگاه تماس دست آلوده با بيني، دهان، يا چشم صورت گيرد.
- اغلب افراد مبتلا به نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A در ظرف چند روز با استراحت و استفاده از مايعات خود به خود بهبود پيدا مي‌كنند هرچند سرفه و حالت خستگي ممكن است تا یك هفته و بيشتر ادامه يابد.
- استفاده از داروهاي ضد ويروس براي درمان نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A فقط در افراد پرخطر و زير نظر پزشك ممكن است ضرورت پيدا كند.
- آنتي‌بيوتيك‌ها در درمان آنفلوانزاي جديد (H1N1) نقشي ندارند و به علت خطر بروز مقاومت دارويي بايد از مصرف خودسرانه آنتي‌بيوتيك‌ها در مبتلايان به آنفلوانزا جداً خودداري شود.
- در كودكان مبتلا به آنفلوانزا در صورت بروز علائمي از قبيل تنفس سريع يا اشكال در تنفس، عدم توانايي به نوشيدن، خواب‌آلودگي يا بيحالي شديد، تحريك‌پذيري، بازگشت تب يا بدتر شدن سرفه پس از يك دوره بهبودي موقت، بايد سريعاً به پزشك مراجعه شود.
- در بزرگسالان مبتلا به آنفلوانزا درصورت بروز علائمي از قبيل تنفس مشكل يا كوتاهي نفس، درد يا فشار در قفسه سينه يا شكم، گيجي ناگهاني، اختلال در هوشياري و استفراغ شديد و پي در پي بايد به پزشك مراجعه شود.
- در فصول سرد سال به منظور پيشگيري از ابتلا به سرماخوردگي و آنفلوانزا تا آنجا كه ممكن است بايد از دست دادن با ديگران خصوصاً روبوسي خودداري كرد.
- درمان آنفلوانزا شامل استراحت، مصرف مايعات فراوان و خودداري از استعمال الكل و دخانيات مي‌باشد. براي تسكين علائم آنفلوانزا مي‌توان از داروهاي مسكن استفاده نمود ولي مصرف آسپرين در كودكان و نوجواناني كه داراي علائمي شبيه به آنفلوانزا مي‌باشند (به علت خطر بروز سندرم ري) ممنوع است لذا در كودكان و نوجوانان بايد در صورت نياز به مسكن، بجاي آسپرين از استامينوفن استفاده شود.
-
- در صورت تماس با فرد مبتلا آنفلوانزا بايد دست‌ها را مرتباً با آب و صابون بشوييم، از تماس دست با چشم، بيني و دهان خودداري كنيم و حداقل يك متر با فرد بيمار فاصله بگيريم.
- افرادي كه مراقبت از بيماران مبتلا آنفلوانزا را عهده‌دار مي‌باشند علاوه بر رعايت اصول بهداشت فردي (خودداري از تماس دست با چشم، دهان و بيني و شستن دست با صابون) بايد از ماسك نيز استفاده نمايند.
- افراد مبتلا به آنفلوانزا به منظور جلوگيري از سرايت بيماري به سايرين بايد هنگام سرفه و عطسه با دستمال كاغذي جلوي دهان و بيني خود را بگيرند و پس از هر بار مصرف آن را دور بيندازند، در صورت نياز به تماس با ديگران از ماسك استفاده كنند، دست‌ها را خصوصاً پس از سرفه و عطسه با آب و صابون بشويند و تا يك هفته پس از شروع بيماري در منزل بمانند و از رفتن به محل كار خودداري كنند.
- افراد بالاي 65 سال، زنان باردار و مبتلايان به بيماريهاي مزمن قلبي، ريوي و كليوي در برابر نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A بيش از ساير افراد آسيب‌پذير مي باشند.
- از تماس نزديك با افرادي كه دچار علائم سرماخوردگي مي‌باشند خودداري نماييد (حداقل يك متر با آنها فاصله بگيريد و از دست دادن و روبوسي با آنها خودداري كنيد).
- افرادي كه بيمار نيستند نياز به ماسك ندارند. تنها افرادي كه از بيماران مراقبت مي‌كنند بايد از ماسك استفاده كنند. هم چنين بيماراني كه مجبور به مسافرت هستند و يا با ساير افراد در تماس مي‌باشند بايستي از ماسك استفاده كنند.
- به علت تشابه بين ژن‌هاي ويروس نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A و ژن‌هاي ويروسي كه در خوك ايجاد آنفلوانزا مي‌كند در گذشته اشتباهاً به اين نوع آنفلوانزا، آنفلوانزاي خوكي گفته مي‌شده، در حالي كه امروزه ثابت شده است كه ويروس نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A داراي تركيب منحصر به فردي از ژن‌هاي خوكي، مرغي و انساني است كه هرگز در گذشته وجود نداشته است.
- در حال حاضر دليلي وجود ندارد كه همه‌گيري مربوط به نوع جديد آنفلوانزاي (H1N1)A با انتقال ويروس از خوك به انسان شروع شده باشد. بنابراين اصطلاح آنفلوانزاي خوكي نادرست است و نبايد به كار برده شود.
علائم باليني آنفلوانزاي با منشاء خوكي
علائم باليني آنفلوانزاي خوكي با آنفلوانزاي فصلي انساني و ساير بيماريهاي عفوني حاد دستگاه تنفسي فوقاني مشابهت دارد و همچنين موارد خفيف يا بدون علامت بيماري ممكن است شناسايي نگردد . بنابراين ، ميزان گسترش واقعي اين بيماري در انسان ها تا كنون ناشناخته مي باشد .
علائم اصلي بيماري عبارات است از ( تب بالا و ناگهاني ، سرفه ، گلو درد ، سردرد ، لرز ، كوفتگي بدن ، احساس خستگي ، بروز اسهال و استفراغ در بعضي از بيماران )
چگونه از خود و ديگران مقابل آنفلوانزاي نوع (H1N1/ A)محافظت كنيم؟
- هنگام سرفه يا عطسه، بيني و دهان خود را با دستمال كاغذي بپوشانيم
- دست‌ها را بطور منظم با آب و صابون بشوئيم
-
- اگر آثار مشابه آنفلوانزا مشاهده كرديم، از افراد (حداقل يك متر) فاصله بگيريم
- هنگام احوالپرسي از در آغوش گرفتن، بوسيدن و دست دادن خودداري كنيم
- دستمال مصرف شده را فوري پس از استفاده و بطور مناسب دفع كنيم
- در صورت مشاهده علائم مشابه آنفلوانزا، فوراً به پزشك مراجعه كنيم
- اگر در خود علائم مشابه آنفلوانزا ديديم، در منزل بمانيم
- از ماليدن و تماس دست آلوده با چشمها و بيني و دهان خودداري كنيم.
پیام های بهداشتی جهت پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا
1- علائم بیماری عبارتند از : تب (همه بيماران تب دارند)، سرفه، گلو درد، گرفتگي و يا آبريزش بيني، درد بدن، سردرد، لرز، خستگي و گاهي، اسهال و تهوع و استفراغ
- مطالعات برروی آنفلوانزای فصلی نشان میدهد که فرد مبتلا از یک روز قبل از بروز علائم تا 7 روز بعد از بروز علائم میتواند بیماری را به افراد دیگر انتقال دهد ( دوره عفونت زایی در کودکان و خصوصا کودکان کم سن وسال ممکن است طولانی تر باشد).
2- در صورت داشتن علائم بیماری بایستی اقدامات زیر را انجام دهید :
- حداقل تا 24 ساعت بعد از قطع تب در منزل مانده و از مایعات گرم و غذاهای نرم و ساده مصرف نمائید و از حضور در اجتماع و مسافرت خودداری نمائید.
- حتی‌المقدور از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنید(حداقل 2-1 متر از آنها فاصله بگيريد) تا آنها بیمار نشوند.
- حتی‌المقدور از رفتن به اماکن شلوغ دوری نمایید و در صورت حضور از ماسک استفاده کنيد.
- موقع سرفه کردن از دستمال کاغذي براي پوشاندن دهان و بيني استفاده کنيد و پس از هر بار مصرف آن را بطور مناسب دفع كنيد.( آنها را در يک کيسه پلاستيکي قرار داده و فوری دور بيندازید.)
- درصورت در دسترس نبودن دستمال کاغذی از آستین خود برای پوشاندن دهان و بینی استفاده نمائید.
- از ماليدن و تماس دست آلوده با چشمها و بيني و دهان خودداري كنيد.
- تا يك هفته پس از شروع بيماري در منزل بمانید و از رفتن به محل كار خودداري كنید.
- هنگام احوالپرسي از در آغوش گرفتن، بوسيدن و دست دادن خودداري كنيد.
- دستهای خود را بطور مکرر با آب و صابون بشوئید و خصوصاً این کار را بلافاصله پس از عطسه و سرفه (و پوشاندن دهان و بینی با دست) انجام دهید.
- رعایت آداب تنفسی وشستشوی دست ها بایستی توسط تمامی اعضای خانواده رعایت گردد.
- از آنتي‌بيوتيک‌ها به دليل تاثير نداشتن روي ويروس عامل بیماری استفاده نکنيد.
- پنجره ها بایستی بازگذاشته شود تا تهویه مناسب منزل (چادر صحرایی) برقرار شود:( لازم است بطور متناوب هر 20-15 دقیقه بمدت 10-5 دقیقه درب و پنجره هاجهت تهویه مناسب باز بماند)
- از داروهاي تب‌بر و مسکن (مثل استامينوفن) می توان استفاده کرد.ولی از آسپرين استفاده نکنيد.
3- اگر بيمار نشانههاي ابتلا به اشکال شديد بيماري را داشته باشد، بايستی سریعاً به پزشک مراجعه کند :
نشانههاي ابتلا به اشکال شديد بيماري در کودکان و بزرگسالان عبارتند از:
در کودکان:
- تنفس تند و سريع
- تغيير رنگ پوست به طرف آبي و کبودی
- تحريک‌پذير شدن
- نداشتن فعاليت و بازي روزانه
- بهبود علايم سرماخوردگي و بازگشت دوباره تب
در بزرگسالان:
- تنگي نفس و اشکال در تنفس
- درد در قفسه‌سينه
- گيجي و گنگي
- استفراغ شديد و مداوم
4- افراد زیر در معرض ابتلا به اشکال شديد بيماري هستند و درصورت داشتن علائم بیماری بایستی حتماً به پزشک مراجعه نمایند:
- بچه‌هاي کمتر از 5 سال به‌خصوص کمتر از 2 سال
- افراد 60 سال يا بالاتر
- خانم‌هاي باردار
- افراد مبتلا به بيماريهاي مزمن قلبي (نارسايي قلب)
- افراد مبتلا به بيماريهاي مزمن ريوي (آسم)
- ديابتي‌ها
- بيماران مزمن کبدي، کليوي، عصبي و عضلاني
- افراد مبتلا به نقص ايمني مادرزادي يا اکتسابي (مانند ايدز)