مصرف دخانیات چهارمین عامل خطر بار بیماری در کل جهان به شمارمی رود علاوه بر هزینه های اولیه ناشی ازمصرف دخانیات وهزینه های درمانی بیماریهای مرتبط با مصرف آن، به علت اینکه عوارض دخانیات عمدتا"در سنین بهره دهی و فعالیت افراد خود بروز می کند خانواده ها را از وجود نان آورهایشان محروم نموده وباعث افت نیروهای کارسالم در جوامع می شود.
مضرات وبیماریهای ناشی از استعمال قلیان
قلیان وسیله ای برای استفاده ازدود حاصل از سوختن تمام ذخال گداخته وتنباکواست ،قلیان این وسیله کم خرج ،اماپرخطر این روزها پای ثابت تفریح بسیاری ازجوانان وخانواده های ایرانی است.قلیان کش های حرفه ای یک قانون نانوشته برای خود دارند قانونی که برخی از باورهای نادرست رایج از قدیم تاکنون شکل گرفته است.مصرف کنندگان قلیان به این دلیل از بین انواع دخانیات موجود در بازار به قلیان روی آورده که آنرا کم خطرترین نوع مواددخانی می دانند غافل ازاین که آنچه کشیدن قلیان یا مصرف کنندگان آن می کند به مراتب ناگوارتراز سیگار است.چه آنهایی که به ادعای خودشان تفننی قلیان می کشند چه آنهایی که قلیان کش حرفه ای هستند باید بدانند که مصرف قلیان بتدریج آنهارا در معرض انواع بیماریها قرار می دهدکه بسیاری ازآنها ممکن است زمانی آثار خود را بروز دهند که دیگر کار از کار گذشته ودرمان قطعی برای آنها وجود ندارد.چروکیدگی پوست ،پیری زودرس،تیرگی چشم ولبها، زرد وفساد دندانها از مهم ترین نشانه های ظاهری افرادی است که قلیان کشیدن جز برنامه های روزمره زندگیشان شده است.خانم هایی که سیگار وقلیان می کشند باید با چهره زیبا و پوست شفاف و جوان خداحافظی کنند چراکه نیکوتین سیگار وقلیان درخانمها جذب بیشتری دارد. مصرف کنندگان قلیان واطرافیان آنها که درمعرض دود تحمیلی آن قرار دارند مانند مصرف کنندگان سیگار مبتلا به انواع سرطانهای قلبی وعروقی وتنفسی خواهند شد.مصرف کنندگان قلیان در هربار مصرف ،دود بسیار زیادی را درمقایسه با کشیدن یک نخ سیگار دریافت می کنند.افرادسیگاری که بطور متداول 8 تا 12 نخ سیگار در روز مصرف می کنند بطور متوسط با40 تا 75 پک که به مدت 5 تا 7 دقیقه به طول می انجامد حدود 5/0تا6/0 لیتر دود استنشاق می کنند. این درحالی است که مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف که بطور متداول 20 تا80 دقیقه طول می کشد حدود 50 تا200 پک می زند که هر پک بطور متوسط حاوی 15/ 0 تا یک لیتر دود می باشد. به عبارت دیگر از نظر میزان مواجهه واستنشاق دود ، هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100 نخ یا بیشتر سیگار،دود دریافت نموده است. تحقیقات نشان می دهد 12درصد از بیماریهای قلبی و عروقی 66 درصد برونشیت وسرطان ریه و 38 درصد از بیماریهای حاد تنفسی درجهان به مصرف دخانیات اختصاص دارد. همچنین مصرف کنندگان قلیان شما را 4 تا10 برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض سرطان دهان و حنجره و مری قرار می دهد. زنانی که در طول دوران بارداری خود مصرف کنندگان قلیان بوده و در معرض دود قلیان اطرافیان قرارگرفته اند وزن نوزادشان هنگام تولد کمتر از حد طبیعی بوده و خطر ابتلا به بیماریهای ریوی در این نوزادان بیشتراست.
برخلاف تصور بعضی افراد دود حاصل ازقلیان به هیچ وجه کم خطر نیست بلکه حاوی مواد سرطانزا و سمی بیشماری است که موجب بروز سرطانهای ریه،لب،حفره دهانی،بیماریهای قلبی وعروقی ودیگر بیماریها وسرطانها می شود همچنین استفاده مشترک از قسمتهای دهانی قلیان عامل انتقال بیماریهای واگیرداری همچون سل وهپاتیت است.بوی بد دهان ،دندان زرد، ازدست دادن دندان و بیماری لثه از عوارض ناشی از مصرف قلیان است.تنباکو وتوتون مورد استفاده در قلیان معمولا از بی کیفیت ترین و نامرغوبترین انواع موجود وخطرناکترین آنهاست.ضمن اینکه اسانس های مواد معطر استفاده شده درتنباکوی معطر یامیوه ای حاوی هزاران ماده سمی وکشنده است.
قلیان و قانون
براساس قانون جامع کنترل دخانیات
• استفاده از تعابیر گمراه کننده مانند ملایم،سبک ،لایت ومعطر بر روی محصولات دخانی وتنباکوهای قلیان ممنوع است
• هرنوع تبلیغ ،حمایت وتشویق افراد به استعمال مواد دخانی وقلیان ممنوع است.
• فروش و عرضه سیگار و قلیان به افراد زیر 18سال ویا توسط آنها ممنوع است.
• مصرف قلیان در اماکن عمومی نظیر اماکن تهیه وتوزیع موادغذایی،رستورانها ،سفره خانه ها، اماکن فرهنگی ورزشی،مراکز آموزشی پژوهشی ،وسایل نقلیه عمومی ،هتل ها ،بیمارستان ها،سازمان های دولتی و هرنوع مرکز و محل جمعی دیگر ممنوع است.
• مسئولیت اجرای ممنوعیت استعمال قلیان و سایر مواد دخانی دراماکن عمومی برعهده مدیران ،کارفرمایان و متصدیان اماکن مربوط است.
• متصدیان وکارفرمایان اماکن عمومی موظفند تابلوهای هشدار دهنده مبنی بر ممنوعیت استعمال قلیان وسایر مواد دخانی را در نقاط مناسب و در معرض دید عموم نصب نمایند.